PROMUTAGENLƏRİN GENETİK STRUKTURLARA TƏSİRİ
05/04/2022Bakı Dövlət Universitetinin Biologiya fakültəsində eyni adda elmi seminar keçirildi. Seminarda Genetika kafedrasının dosenti Nəzakət Hüseynova və doktorantı Ləman Rəsulova “Ətraf mühit promutagenlərinin genetik strukturlara təsiri” istiqamətində aparılan tədqiqatların nəticələrini məruzə etdilər. Məruzənin mövzusu ətraf mühitə sənaye müəssisələrindən, nəqliyyat vasitələrindən, kənd təsərrüfatından və digər sahələrdən daxil olan mutagen və kanserogen (o cümlədən promutagen və prokanserogen) maddələrin genetik strukturlara təsirinin müzakirəsi həyata keçrildi. Daxil olma mənbələrinə və təsir mexanizmlərinə görə fərqlənən kanserogen maddələrin təbiəti haqqında məlumatlar təqdim edildi. Ətraf mühitin çirklənməsində başlanğıc formada inert olan, yalnız metabolik aktivləşmədən keçdikdən sonra reaktiv metabolitlər yaradan promutagen və prokanserogenlər yüksək pay sahibidirlər.
Geniş yayılmış və həyat fəaliyyətimiz dövründə tez-tez və daha çox rastlaşdığımız nümayəndələridir. Yüksək promutagen və kanserogen xüsusiyyətləri ilə xarakterizə olunan DMNA, TF, BP promutagenlərinin xarakteri mikrosomal monooksigenaz sistemin fermentlərinin, ilk növbədə sitoxrom qrupu fermentlərinin aktivliyindən birbaşa asılıdr. Məruzəçi tədqiqatın nəticələri olaraq adı gedən kanserogen maddələrin müxtəlif test obyektlərdə mutasiyalar yarada bilən ən effektivli qatılığı müəyyənləşdirilmişdir. Promutagenlərin daha çox yayılması, istehsalat zamanı promutagenlərlə bilavasitə kontaktda olan insanlarda, onların təsirinin neytrallşdırmağın mümkünlüyünü, eyni zamanda irsi strukturların genotoksikliyinin korreksiyası məsələləri müzakirə olundu.
Seminarın sonunda məruzəçi suaları cavablandırdı.
